Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W 2022 r. wprowadzono zmiany w prawie podatkowym, dając organom podatkowym szersze uprawnienia do kontroli kont bankowych
• Może to prowadzić do ingerencji w prywatność osoby fizycznej w czasie prowadzenia postępowania "w sprawie", a nie przeciwko osobie
• RPO pyta ministra finansów Andrzeja Domańskiego o skalę wystąpień KAS do banków i skuteczność nowych przepisów

Zgodnie z art. 48 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, od 1 lipca 2022 r. bank ma obowiązek sporządzenia i przekazania informacji nt.  konkretnego rachunku bankowego osoby podejrzanej. Objęcie tym osoby fizycznej znacząco poszerzyło nie tylko kompetencje organu, ale przede wszystkim zakres ingerencji w strefę prywatności wszystkich obywateli. 

Jakkolwiek przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego są interesy finansowe Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej, to jednak fundamentalna jest ochrona życia prywatnego osoby fizycznej w czasie prowadzenia postępowania w sprawie, a nie przeciwko tej osobie.

Jak wynikało z pisma Ministra Finansów do RPO z 18 listopada 2022 r., w lipcu i sierpniu 2022 r. naczelnicy urzędów skarbowych prowadzili ponad 37 tys. postępowań przygotowawczych w sprawach karnych skarbowych i karnych. Skierowali zaś jedynie 33 wystąpienia do banków na podstawie art. 48 ustawy o KAS. 

W tym kontekście, nawiązując do pisma MF wskazującego, że korzystanie przez KAS z uprawnienia wynikającego z art. 48 ustawy podlega stałemu monitorowaniu, zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi Ministra Finansów o informacje co do liczby wystąpień do banków na podstawie tego przepisu od 1 lipca 2022 r. RPO zwrócił się również o informacje  na temat oceny skuteczności i celowości utrzymywania w porządku prawnym tego przepisu.

VII.501.41.2022